CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO CỬ
NHÂN TÀI NĂNG CHUYÊN NGÀNH LUẬT TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG TẠI KHOA LUẬT:
THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ KIẾN
NGHỊ
PGS.TS
Lê Vũ Nam
Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế-Luật
1. Dẫn
nhập:
Trải qua 15 năm hình thành và phát
triển, Trường Đại học Kinh tế-Luật thuộc ĐHQG TP. HCM đã từng bước khẳng định
là một cơ sở đào tạo trình độ đại học và sau đại học có uy tín, cung cấp nguồn
nhân lực có chất lượng cho các tỉnh phía Nam và cả nước với 3 mũi nhọn cơ bản là đào tạo nguồn nhân
lực trong lĩnh vực kinh tế - luật và quản lý. Đến
nay, Nhà trường đã xây dựng được đội ngũ cán bộ, giảng viên có trình độ chuyên
môn cao, trong đó có một số chuyên gia đầu ngành có uy tín, đáp ứng được
yêu cầu đào tạo và nghiên cứu theo hướng chất lượng cao trong lĩnh vực kinh tế,
luật và quản lý. Đồng thời, với việc xây dựng kiện toàn đội ngũ về số lượng và
chất lượng, cơ cấu tổ chức của Trường ngày càng được mở rộng và hoàn thiện. Song song đó. Trường đã tích cực
triển khai các hoạt động đánh giá chất lượng giảng dạy của giảng viên theo từng
học kỳ, công tác đánh giá chất
lượng giáo dục đại học theo những tiêu chuẩn đảm bảo chất lượng chung của khu
vực ASEAN (AUN-QA) và cơ sở đào
tạo theo Bộ tiêu chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã góp phần quan trọng cho
Trường có những cải tiến nhằm không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo, đạt được
các mục tiêu chiến lược của Nhà trường.
Những tiền đề nêu trên là rất quan trọng để Trường mở rộng và
đa dạng hóa các phương thức đào tạo nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu về nguồn nhân
lực cho xã hội, đặc biệt là những lĩnh vực đang có nhu cầu nguồn nhân lực có chất
lượng cao như lĩnh vực luật, xây dựng những chương trình tiên tiến, chất lượng
cao như CHƯƠNG TRÌNH CỬ NHÂN TÀI NĂNG GIAI ĐỌN 2013-2017, trong đó có Chương
trình đào tạo cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng đã và đang
được triển khai tại Khoa Luật.
2. Sự
cần thiết xây dựng Chương trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài
chính-ngân hàng tại Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế-Luật
Sự cần thiết
xây dựng Chương trình cử nhân tài năng ngành Luật tài chính-ngân hàng tại Khoa
Luật, Trường Đại học Kinh tế-Luật dựa trên các yếu tố sau đây:
-
Qua
khảo sát cho thấy, ngành luật học hiện nay được đào tạo ở Việt Nam ở 04 cấp:
trung cấp, cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ. Trên phạm vi toàn quốc có gần 40 cơ sở
đào tạo luật học. Đó là hai trường đại học luật Hà Nội và TP. HCM, các khoa luật
trong các trường đại học, học viện, bao gồm cả khoa luật trong các hệ thống trường
Đảng, các trường đại học an ninh và cảnh sát. Từ năm 2004, theo chỉ đạo của Bộ
Tư pháp và Bộ GD&ĐT, các khoa luật trên phạm vi toàn quốc đã xây dựng những
khung chương trình đào tạo cử nhân luật riêng, dao động từ khoảng 120-150 tín
chỉ, thời gian đào tạo tập trung khoảng 4 năm đủ để tích lũy số tín chỉ nêu
trên. Từ năm 2010 cho đến nay, các trường và khoa luật đều tích cực điều chỉnh,
rà soát Chương trình đào tạo cử nhân luật cho phù hợp với nhu cầu và chất lượng
nguồn nhân lực trong bối cạnh hội nhập của đất nước. Cạnh tranh giữa các cơ sở
đào tạo luật để thu hút sinh viên có năng lực đã xuất hiện và ngày càng quyết
liệt.
-
Theo
quan sát của chúng tôi, hiện nay nguồn nhân lực được đào tạo từ ngành Luật nói
chung tham gia vào các hoạt động, công tác trải rộng từ lĩnh vực tư pháp cho đến
các lĩnh vực khác ngoài tư pháp mà phổ biến là làm việc trong các cơ quan nhà nước
từ trung ương đến địa phương, các tổ chức chính trị, tổ
chức chính trị-xã hội, các tổ chức kinh tế, các cơ quan báo chí, ngân hàng, chứng
khoán…Trong số đó, số lượng cử nhân luật tham gia trực tiếp trong lĩnh vực tư
pháp chỉ chiếm một tỷ lệ khá khiêm tốn. Cụ thể, theo theo Báo cáo của Ban chỉ đạo
cải cách tư pháp, toàn quốc vào năm 2012 chỉ có 4.600 thẩm phán, 8.000 luật sư,
trong khi số lượng cử nhân luật tốt nghiệp ra trường hàng năm lớn hơn con số
này rất nhiều. Như vậy, nhu cầu nhân lực về Luật nói chung là rất nhiều, mà cụ
thể là nhu cầu trong lĩnh vực quản lý nhà nước và trong khối doanh nghiệp thuộc
mọi thành phần kinh tế.
-
Cùng với biểu hiện sụt
giảm nhu cầu về nhân lực trong lĩnh vực kinh tế, tài chính – ngân hàng và một số
các các lĩnh vực xã hội khác do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính-tiền tệ
và khó khăn của kinh tế vĩ mô cũng như quá trính tái cấu trúc nền kinh tế và hệ
thống ngân hàng, nhu cầu lao động trong lĩnh vực luật với phạm vi mở rộng như
trên là một cơ hội để thu hút nguồn tuyển chọn cho chương trình cử nhân luật
nói chung và cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng nói riêng.
-
Trong bối như vậy, chương trình đào tạo cử nhân tài năng
chuyên ngành Luật tài chính- ngân hàng được xây dựng sẽ tập trung vào việc tuyển
chọn và tạo điều kiện phát triển cho các sinh viên ưu tú thông qua đó đào tạo
nguồn nhân lực chất lượng cao, cán bộ đầu ngành cho các cơ quan tư pháp, tổ chức
kinh tế, là nguồn cán bộ giảng dạy cho các trường đại học, cao đẳng tại Thành
phố Hồ Chí Minh và trong cả nước trong tương lai không xa. Bên cạnh đó, việc thực
hiện chương trình đào tạo cử nhân tài năng này sẽ góp phần nâng cao chất lượng
đào tạo và uy tín của của ĐHQG TP. HCM. Các sinh viên
tốt nghiệp hệ chính quy Chương trình cử nhân tài năng tài năng sẽ là những “sản
phẩm chất lượng cao” cung cấp cho xã hội và tiếp tục khẳng định vị thế và tuy
tín của Trường Đại học Kinh tế-Luật và của ĐHQG TP. HCM. Chương trình đào tạo cử
nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng là một điểm nhấn quan trọng
trong chiến lược nâng cao chất lượng đào tạo của Khoa Luật nói riêng và của Trường ĐH kinh tế- Luật, ĐHQG TPHCM nói
chung. Chương trình được sử dụng nguồn vốn đầu tư của nhà nước cho các chương
trình tiên tiến một cách hiệu quả nhất. Chương trình đào tạo cử nhân tài năng
chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc
tuyển sinh của trường, tăng
tính hấp dẫn và
khẳng định uy tín, thương hiệu của Trường ĐH Kinh tế-Luật, ĐHQG TPHCM trong
lĩnh vực đào tạo luật.
-
Trong chiến lược mở rộng hoạt động đào tạo sau đại học,
tăng cường phát triển học động nghiên cứu khoa học của Trường ĐH Kinh tế-Luật phù hợp với sứ mạng và
tầm nhìn của Nhà trường là phát triển
theo định hướng đại học nghiên cứu, đến năm 2020 trở thành cơ sở đào tạo đạt
chuẩn quốc tế, được xếp hạng trong số các trường đại học có uy tín khu vực
ASEAN, người học có đủ năng lực làm việc trong môi trường toàn cầu, là Trung
tâm nghiên cứu khoa học và tư vấn chính sách có uy tín hàng đầu Việt Nam trong
lĩnh vực kinh tế, luật và quản lý. Việc xây dựng chương trình cử nhân tài năng
chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng là bước đi phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi
để hoàn thành sứ mạng đã nêu của trường và cũng là bước khởi đầu, là hình mẫu để
thúc đẩy phát triển hoạt động đào tạo luật chất lượng cao tại Trường Đại học
Kinh tế-Luật nói riêng và của ĐHQG TP. HCM nói chung.
- Ngoài ra, chuyên ngành Luật tài chính-ngân
hàng cũng là chuyên ngành đào tạo thế mạnh và đặc thù riêng của Trường Đại học
kinh tế-Luật, ĐHQG TPHCM mà chưa có cơ sở đào tạo luật nào ở Việt Nam hiện nay
thực hiện, do đó, việc chọn xây dựng chương trình cử nhân tài năng cho chuyên
ngành này cũng là lựa chọn đúng đắn trong chiến lược phát triển chung của Trường.
3. Cơ
sở xây dựng Chương trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng
Đề
án đào tạo của Chương trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân
hàng của Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế - Luật được xây dựng dựa trên cơ sở
khoa học và thực tiễn sau:
-
Kinh
nghiệm xây dựng và triển khai hiệu quả các Chương trình cử nhân tài năng khối
ngành kinh tế, tài chính-ngân hàng, kế tóan, kiểm tóan tại Trường Đại học Kinh
tế-Luật cũng như của Khoa Kinh tế trước đây giai đoạn 1 và giai đoạn 2.
-
Kinh
nghiệm xây dựng và thực hiện chương trình đào tạo của các ngành Luật đã và đang
triển khai thực hiện tại Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế - Luật.
-
ĐHQG-HCM
đã thực hiện đánh giá ngoài nội bộ chất lượng giáo dục Trường Đại học Kinh tế -
Luật theo Bộ tiêu chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Hầu hết các tiêu chí của
tiêu chuẩn: chương trình giáo dục; hoạt động đào tạo; đội ngũ cán bộ quản lý,
giảng viên và nhân viên; người học; nghiên cứu khoa học, ứng dụng, phát triển
và chuyển giao công nghệ, thư viện, trang thiết bị học tập và cơ sở vật chất
khác đều được đánh giá ở mức khá tốt.
-
Các
chuyên ngành đào tạo của Khoa Luật nhận được sự quan tâm của xã hội, nhu cầu
đào tạo và nhân lực trong các ngành này ngày càng tăng theo xu thế phát triển của
nền kinh tế. Chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng luôn có số lượng thí sinh
đăng ký dự thi khá cao, kết quả tuyển sinh đầu vào có điểm chuẩn nguyện vọng 1
tương đối cao trong nhiều năm liền.
-
Chất
lượng đào tạo của Khoa Luật ngày càng được xã hội đánh giá cao, sinh viên tốt
nghiệp dễ dàng tìm việc làm đúng ngành và có mức thu nhập cao so với mức trung
bình.
4. Mục
tiêu của Chương trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng
Trên
cơ sở Đề án đào tạo kỹ sư, cử nhân tài năng của Đại học Quốc gia TPHCM, với tư
cách là cơ sở được giao thực hiện đề án, chúng
tôi cho rằng đề án cần đảm bảo các mục tiêu chung sau đây:
Thứ
nhất, Chương trình đào tạo phải thu hút được những sinh viên thực sự tài
năng để đào tạo và cho ra trường nguồn nhân lực thực sự có chất lượng cao đáp ứng
nhu cầu của những đơn vị sử dụng lao động có các tiêu chẩn cao trong tuyển dụng
và đáp ứng nhu cầu của những ngành nghề thuộc “tốp trên” của xã hội.
Thứ
hai, Chương trình giúp
xác định lợi thế cạnh tranh của trường Đại học Kinh tế-Luật, ĐHQG TPHCM trong
đào tạo luật ở khu vực TPHCM và trên phạm vi cả nước. Để khi đề cập đến việc
đào tạo cử nhân tài năng ngành luật, dư luận xã hội sẽ nghĩ ngay đến trường Đại
học Kinh tế-Luật, khẳng định một cách mãnh mẽ vị thế của trường trong đào tạo
Luật nói chung, Luật Tài chính-ngân hàng nói riêng.
Thứ
ba, chương trình cử
nhân tài năng ngành Luật Tài chính-ngân hàng sẽ là cơ sở để từng bước hoàn thiện
và nâng cao chất lượng chương trình đào tạo đại
trà được thực hiện tại Khoa Luật trường Đại học Kinh tế-Luật vì có sự liên
thông rất rõ ràng giữa chương trình đại trà và chương trình tài năng. Thực tế
thì đến thời điểm hiện nay, để phục vụ cho việc xây dựng chương trình cử nhân
tài năng, BCN Khoa đã từng bước tiến hành việc rà soát và điều chỉnh chương
trình đại trà theo hướng nâng cao chất lượng đào tạo.
5. Nguyên
tắc xây dựng Chương trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân
hàng
Chương trình cử nhân tài năng
chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng được xây dựng và thiết kế được dựa trên
Chương trình cử nhân Luật tài chính-ngân hàng đang áp dụng tại Trường Đại học
Kinh tế-Luật trên cơ sở lựa chọn những môn học cơ sở ngành và chuyên ngành hoặc
kiến thức bổ trợ quan trọng theo nguyên tắc đảm bảo tính bao phủ nội dung cơ bản
của chương trình đào tạo hệ đào tạo đại học đại trà. Khối kiến thức cơ bản đủ rộng
và sâu để sinh viên hệ đào tạo cử nhân tài năng có thể tiếp thu tốt phần kiến
thức cơ sở ngành và chuyên ngành.
Tổng số môn học được chọn giảng dạy
cho Chương trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng là 18,
tương ứng với 47 tín chỉ, chiếm tỷ lệ 40% trên tổng số tín chỉ tòan bộ Chương
trình đại trà.
-
Số môn học giảng dạy bằng tiếng Anh cho Chương trình cử
nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng là 6 môn học, tương ứng với
15 tín chỉ, chiếm tỷ lệ 31% trên tổng số tín chỉ của các môn học giảng dạy cho
Chương trình tài năng và chiếm 11% trên tổng số tín chỉ của Chương trình đại
trà. Trong mỗi học kỳ, kể từ học kỳ 3 (đầu năm học thứ hai) trung bình có ít nhất
một môn học được giảng dạy bằng tiếng Anh.
-
Nguyên tắc chựa chọn môn học giảng dạy cho Chương
trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng là:
+ Đảm
bảo cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ sở ngành và kiến thức thuộc ngành
luật quan trọng nhất như các môn học: Tài sản, quyền sở hữu và thừa kế; Trách
nhiệm dân sự; Luật tố tụng dân sự; Luật lao động; Tư pháp quốc tế...
+ Đảm
bảo cung cấp cho sinh viên những kiến thức chuyên ngành quan trọng nhất như các
môn học: Luật ngân hàng; Luật chứng khóan; Pháp luật kinh doanh bảo hiểm, Luật
thuế, Pháp luật về tài chính doanh nghiệp; Luật tài chính; Pháp luật về giao dịch
bảo đảm; Pháp luật về kế toán, kiểm toán...
+ Cung
cấp cho sinh viên những kỹ năng quan trọng và cần thiết để sinh viên có thể làm
việc độc lập, phát huy tư duy nghiên cứu, sáng tạo, lập luận và nâng cao ý thức
đạo đức nghề nghiệp như môn học: Kỹ năng nghiên cứu luật và lập luận; Đạo đức
nghề luật. Đồng thời, chú trọng việc rèn luyện kỹ năng thực hành và áp dụng
pháp luật, giáo dục và nâng cao đạo đức nghề nghiệp như môn: Kỹ năng thực hành
luật; Đạo đức nghề luật...
- Ngòai
ra, Chương trình đào tạo cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng
còn thiết kế nhiều chuyên đề bổ ích cho sinh viên dưới hình thức nói chuyện
chuyên đề pháp lý “Legal Talk”. Các diễn giả được mời nói chuyện chuyên đề là
các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, các chuyên gia có uy tín trong lĩnh vực pháp
lý, các nhà hoạt động thực tiễn trong và ngoài nước. Qua việc tham gia các buổi
nói chuyện chuyên đề này, sinh viên sẽ có thêm kiến thức, kinh nghiệm cần thiết
để có thể tìm được công việc tốt và có thể đảm đương những vị trí khác nhau sau
khi tốt nghiệp trong các cơ quan nhà nước, công ty luật, văn phòng luật sư, các
doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế.
Với danh mục các môn học được chọn
để giảng dạy cho Chương trình cử nhân tài năng như trên sẽ đảm bảo sinh viên
theo học Chương trình này bên cạnh được cung cấp những kiến thức cơ bản về tự
nhiên xã hội, kiến thức cơ sở ngành, kiến thức ngành và chuyên ngành như sinh
viên theo học Chương trình Luật tài chính-ngân hàng đại trà mà còn có cơ hội nắm
bắt các kiến thức một cách chuyên sâu trên nền tảng tư duy độc lập và những kỹ
năng quan trọng cần thiết để có thể làm việc trong một môi trường áp lực cao,
năng động và sáng tạo; có khả năng trình bày, đề xuất, kiến nghị và phản biện
những vấn đề pháp lý trong công việc, có khả năng vận dụng kiến thức đã học vào
xử lý và giải quyết các tình huống pháp luật cụ thể. Sinh viên theo học Chương
trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng có khả năng sử dụng
tiếng Anh tốt trong họat động nghiên cứu, sọan thảo văn bản, hiểu và trình bày,
lập luận và phản biện các vấn đề pháp lý và những công việc khác trong quá
trình công tác.
6. Chuẩn
đầu ra chương trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng
Với
mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực có chọn lọc chất lượng cao trong lĩnh vực luật
tài chính-ngân hàng đáp ứng nhu cầu phát triển và hội nhập của đất nước nói
chung và hệ thống, các cử nhân tài năng sau khi tốt nghiệp chương trình phải nắm
vững kiến thức chuyên môn, có tư duy phản biện để nhìn nhận, phân tích, giải
quyết một vấn đề pháp lý đặt ra trong hoạt động chuyên môn, có khả năng phản biện
chính sách, pháp luật và kiến nghị hoàn thiện; khả năng giao tiếp và làm việc
trong môi trường toàn cầu, ý thức tốt về đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm đối
với cộng đồng. Các chuẩn đầu ra cụ thể được xây dựng theo hướng tiếp cận với
các tiêu chuẩn của AUN và CDIO dựa trên 3 yếu tố cơ bản là kiến thức, thái đô
và kỹ năng. Cụ thể bao gồm:
-
Kiến thức chung;
-
Kiến thức chuyên môn;
-
Kỹ năng chuyên môn;
-
Khả năng tư duy;
-
Khả năng giao tiếp;
-
Trách nhiệm cá nhân và với cộng đồng;
-
Khả năng học tập suốt đời;
-
Khả năng hợp tác;
-
Khả năng hội nhập.
7. Về
chương trình và kế hoạch đào tạo
Khác
với Chương trình cử nhân tài năng giai đoạn 1 và giai đoạn 2, chương trình cử
nhân tài năng giai đoạn 3 không xây dựng một chương trình dộc lập và tổ chức giảng
dạy một lớp học riêng biệt mà trên cơ sở chương trình đại trà ngành Luật tài
chính-ngân hàng, một số môn học tài năng sẽ được chọn ra để giảng dạy theo điều
kiện và phương pháp tài năng. Tổng số môn học được chọn giảng dạy cho Chương trình cử
nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng là 18, tương ứng với 47 tín
chỉ, chiếm tỷ lệ 40% trên tổng số tín chỉ tòan bộ Chương trình đại trà. Trong
đó, số môn học giảng dạy bằng tiếng Anh cho Chương trình cử nhân tài năng
chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng là 6 môn học, tương ứng với 15 tín chỉ,
chiếm tỷ lệ 31% trên tổng số tín chỉ của các môn học giảng dạy cho Chương trình
tài năng và chiếm 11% trên tổng số tín chỉ của Chương trình đại trà. Đối với những
môn học không thuộc các môn tài năng, sinh viên của lớp tài năng sẽ học tại lớp
đại trà.
Việc tổ chức giảng dạy theo
chương trình tài năng được bắt đầu từ học kỳ 3 của chương trình đại trà (học kỳ
1 của năm thứ hai). Trung bình mỗi học kỳ có 3 hoặc 4 môn tài năng. Các môn học
tài năng sẽ được tổ chức giảng dạy ở những phòng học có đầy đủ trang thiết bị
và điều kiện vật chất đầy đủ (máy chiếu, máy lạnh, internet…). Số lượng sinh
viên của lớp tài năng tối đa là 40 em. Giảng viên được phân công giảng dạy lớp
tài năng phải có học vị tiến sỹ, có kết quả khảo sát môn học đạt từ khá trở lên
và phải được Ban điều hành chương trình chấp thuận.
8. Quy
trình tuyển chọn sinh viên cho lớp cử nhân tài năng ngành Luật tài chính-ngân
hàng
-
Đối tượng tuyển chọn:
Sinh viên các lớp học
của Chương trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng sẽ được
tuyển chọn từ những sinh viên sau khi đã
học xong năm thứ nhất các chuyên ngành Luật dân sự, Luật tài chính-ngân hàng,
Luật kinh doanh và Luật thương mại quốc tế có điểm trung bình môn học tích lũy
cuối năm thứ nhất từ 7,5 điểm trở lên (không tính điểm rèn luyện) và có điểm
trung bình tích lũy môn tiếng Anh đến thời điểm xét tuyển đạt tối thiểu 7,0.
-
Điều kiện tuyển thẳng:
Sinh viên học xong
năm thứ nhất các chuyên ngành Luật dân sự, Luật tài chính-ngân hàng, Luật kinh
doanh và Luật thương mại quốc tế đạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc
gia, olympic quốc tế có điểm trung bình môn học tích lũy cuối năm học thứ nhất
từ 7,5 điểm trở lên (không tính điểm rèn luyện) và có điểm trung bình tích lũy
môn tiếng Anh đến thời điểm xét tuyển đạt tối thiểu 7,0.
Sinh viên học xong
năm thứ nhất các chuyên ngành Luật dân sự, Luật tài chính-ngân hàng, Luật kinh
doanh và Luật thương mại quốc tế là thủ khoa, á khoa trong kỳ thi tuyển sinh
đại học vào các chuyên ngành nêu trên tại Trường Đại học Kinh tế-Luật có điểm
trung bình môn học tích lũy cuối năm học thứ nhất từ 7,5 điểm trở lên (không
tính điểm rèn luyện) và có điểm trung bình tích lũy môn tiếng Anh đến thời điểm
xét tuyển đạt tối thiểu 7,0.
-
Điều kiện tuyển mới:
Sinh viên thỏa mãn
điều kiện dự tuyển sẽ nộp đơn dự tuyển vào lớp cử nhân tài năng. Ban điều hành
sẽ tiến hành tuyển chọn theo những nguyên tắc sau:
Sau khi ưu tiên tuyển
thẳng các đối tượng tuyển thẳng nêu trên, số sinh viên còn lại sẽ được chọn
theo nguyên tắc lấy điểm trung bình chung tích lũy của năm thứ nhất từ cao
xuống thấp.
Trong trường hợp có
nhiều sinh viên có cùng một mức điểm trung bình chung tích lũy của năm thứ nhất sinh viên thì sinh viên nào có điểm
kiểm tra tiếng Anh cao hơn sẽ được chọn (điểm kiểm tra đầu vào hay điểm học tập
các cấp độ Ngoại ngữ). Trường hợp có nhiều sinh viên đều có điểm điểm trung
bình chung tích lũy cuối năm thứ nhất và điểm
kiểm tra tiếng Anh bằng nhau thì sinh viên nào của điểm trúng tuyển trong kỳ
thi tuyển sinh đại học vào các ngành chuyên ngành Luật dân sự, Luật tài
chính-ngân hàng, Luật kinh doanh và Luật thương mại quốc tế có điểm cao hơn sẽ
được chọn. Trường hợp có nhiều sinh viên đều có điểm điểm trung bình chung tích
lũy cuối năm thứ nhất, điểm kiểm tra tiếng Anh
và điểm trúng tuyển kỳ thi tuyển sinh đại học vào các chuyên ngành nêu trên tại
Trường Đại học Kinh tế-Luật như nhau thì xét đến các thành tích nổi bật trong
công tác phong trào, nghiên cứu khoa học...
Hàng năm, vào đầu năm
học, Khoa Luật sẽ thông báo đến tất cả các sinh viên đã học xong năm thứ nhất
các chuyên ngành Luật dân sự, Luật tài chính-ngân hàng, Luật kinh doanh và Luật
thương mại quốc tế về điều kiện tuyển thẳng và tham gia tuyển chọn vào Lớp cử
nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng và tổ chức gặp gỡ, giới
thiệu giải đáp thắc mắc về chương trình. Sinh viên đủ điều kiện tham gia sẽ gửi
Đơn kèm theo Bảng điểm trung bình chung tích lũy cuối
năm học thứ nhất và các văn bằng, chứng chỉ chứng minh trình độ ngọai ngữ tương
đương TOEIC 450 trở lên. Trường sẽ tổ chức thi kiểm tra trình độ tiếng Anh.
-
Điều kiện tuyển
bổ sung:
Sinh viên tham gia
Chương trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng sẽ được tổ
chức đánh giá học lực hàng năm vào cuối mỗi năm học. Nếu điểm sinh viên nào có
trung bình chung tích lũy dưới 7,5 đối với kiến thức chuyên môn hoặc điểm trung
bình chung tích lũy môn tiếng Anh dưới 7,0 điểm thì sẽ phải quay về với lớp đại
trà. Trên cơ sở số sinh viên ra khỏi lớp tài năng sẽ xét tuyển bổ sung sinh
viên lớp đại trà có điểm trung bình chung tích lũy tính
đến thời điểm xét tuyển bổ sung là 7,5 đồng thời phải đáp ứng và tuân thủ điều
kiện về tiếng Anh theo quy định trên.
Việc xét tuyển bổ
sung chỉ tiến hành đến cuối học kỳ 5 nhằm đảm bảo tính ổn định và chất lượng
của Chương trình và chỉ trong trường hợp có sinh viên bị xem xét đưa ra khỏi
Chương trình cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng.
-
Đưa sinh viên của Chương trình cử nhân tài năng chuyên
ngành Luật tài chính-ngân hàng chuyển sang học các Lớp đại trà
Sinh
viên theo học Chương trình cử nhân tài năng có thể bị xem xét đưa sang học các
lớp đại trà của chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng trong các trường hợp sau
đây:
-
Có
điểm trung bình chung tích lũy đạt dưới 7,5 hoặc điểm trung bình chung tích lũy
môn tiếng Anh dưới 7,0 điểm.
-
Vắng
học trên 20% số buổi của bất kỳ môn học tài năng nào.
Việc xem xét đưa sinh
viên ra khỏi Lớp cử nhân tài năng do Ban điều hành quyết định và được tiến hành
vào cuối mỗi năm học.
9. Các
hoạt động hỗ trợ sinh viên
Trong suốt khóa học, Khoa Luật tổ
chức các sự kiện, lớp chuyên đề, hội thảo nhằm trang bị cho sinh viên kiến thức
và kỹ năng đáp ứng sâu hơn chuẩn đầu ra của chuyên ngành Luật tài chính-ngân
hàng. Những hoạt động
chính được phân bố như sau:
- Trong năm học thứ nhất: Khoa Luật sẽ
chức 2 chuyên đề: Chuyên phương pháp học đại học hiệu quả và Chuyên đề kiến thức
(bao gồm kiến thức luật và các kiến thức bổ trợ) và kỹ năng cần thiết cho sinh
viên chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng. Những chuyên đề này giúp sinh viên
xác định động cơ, mục tiêu học tạp đúng đắn và phương pháp học đại học hiệu quả,
đồng thời gợi mở cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng sống, kỹ năng làm việc
cần thiết mà sinh viên cần trang bị để
có thể làm việc và thăng tiến tốt sau khi tốt nghiệp Chương trình cử nhân tài
năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân hàng.
- Trong năm học thứ hai, Khoa tổ chức 2
chuyên đề: Chuyên giới thiệu nghề luật và định hướng nghề nghiệp và Chuyên đề kỹ
năng viết và trình bày trong nghề luật. Những chuyên đề này nhằm giới thiệu các
cơ hội nghề nghiệp và định hướng cho sinh viên lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với
khả năng, sở trường và nhu cầu của xã hội. Bên cạnh đó, các chuyên đề cũng
trang bị cho sinh viên những kỹ năng cần thiết trong việc viết và trình bày một
vấn đề pháp lý nhằm phát huy khả năng bảo vệ quan điểm, phản biện và thuyết phục
cho sinh viên.
- Trong năm học thứ ba, Khoa tổ chức 2
chuyên đề liên quan tới ngành đào tạo: Chuyên đề đánh giá thực trạng khung pháp
lý về tài chính-ngân hàng và định hướng hòan thiện và Chuyên đề vai trò của
pháp luật tài chính-ngân hàng trong quá tình hội nhập. Các chuyên đề này nhằm
giới thiệu và tạo điều kiện để sinh viên tham gia tranh luận, trao đổi, bình luận
về những bất cập của khung pháp lý về tài chính-ngân hàng và hình thành những
kiến nghị hòan thiện. Qua đó, tạo điều kiện cho sinh viên phát huy khả năng
phân tích, tư duy phản biện, lập luận, bảo vệ quan điểm đối với những vấn đề
pháp lý thuộc chuyên ngành của mình. Đồng thời, giúp cho sinh viên nhận thức đựợc
vai trò của pháp luật tài chính-ngân hàng trong quá trình hội nhập quốc tế của
Việt Nam.
- Trong năm học thứ tư, Khoa tổ chức một
số chuyên đề để bổ trợ kiến thức và kỹ năng cần thiết cho sinh viên trước khi
ra trường tìm việc làm, bao gồm các chuyên đề như: Kỹ năng tìm việc, trả lời phỏng
vấn và đàm phán hợp đồng lao động; Đặc thù của tranh chấp hợp đồng tín dụng và
vai trò của luật sư, thẩm phán và chuyên viên pháp chế ngân hàng; Kỹ năng tư vấn
pháp luật thuế; Kỹ năng giải quyết các vụ tranh chấp trong lĩnh vực tài chính-ngân
hàng.
- Ngoài ra trong năm học thứ 3 và thứ 4,
Khoa Luật sẽ tổ chức những chuyến tham quan, kiến tập đến các ngân hàng, công
ty chứng khóan, công ty bảo hiểm, văn phòng luật tư và công ty luật trong và
ngòai nước và các doanh nghiệp, tập đòan lớn để sinh viên làm quen với môi trường
làm việc và công việc tương lai của mình.
- Ngoài ra, sinh viên còn có đầy đủ mọi
quyền lợi tham gia vào các hoạt động sinh hoạt và học tập do Trường đại học
Kinh tế - Luật hay Đại học Quốc gia tổ chức.
10. Bằng tốt nghiệp và điều kiện tốt nghiệp chương
trình cử nhân tài năng ngành Luật tài chính-ngân hàng
Về hình thức, bằng tốt nghiệp của sinh viên tham
gia Chương trình đào tạo cử nhân tài năng chuyên ngành Luật tài chính-ngân
hàng giống với văn bằng của các lớp đại trà, nhưng trên bằng có ghi
thêm “CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO CỬ NHÂN TÀI NĂNG”
Để được cấp bằng tốt nghiệp chương trình tài năng sinh viên
phải đạt các tiêu chuẩn sau:
-
Hoàn
thành chương trình giáo dục và tích lũy đủ số tín chỉ của ngành đào tạo.
-
Hoàn
thành đầy đủ tín chỉ các môn học tài năng theo quy định của chương trình và có
điểm trung bình chung tích lũy đạt từ 7,5 điểm trở lên.
-
Hoàn
thành chương trình Giáo dục Quốc phòng và Giáo dục thể chất theo quy định chung
của ĐHQG-HCM và của trường.
-
Đạt
được yêu cầu chuẩn đầu ra TOEIC 550 đối với ngoại ngữ được quy định bởi chương
trình.
-
Hoàn
thành các yêu cầu về hoạt động ngoại khóa và công tác xã hội: đạt điểm rèn
luyện toàn khóa từ 0.6 trở lên.
-
Hoàn
thành việc tham gia hoặc nghiên cứu các đề tài, các chương trình học thuật:
tham gia tối thiểu 01 đề tài nghiên cứu từ cấp cơ sở trở lên.
11. Đánh giá chung về chương trình cử nhân tài
năng ngành Luật tài chính-ngân hàng và kiến nghị
Có
thể nói, thời gian triển khai Chương trình đã hơn 2 năm, vẫn còn sớm để có thể
rút ra những đánh giá, nhận xét thấu đáo, tuy nhiên, với tư cách là người trực
tiếp tham gia, xây dựng và triển khai Chương trình, chúng tôi xin phép có những
ý kiến ban đầu về việc xây dựng, tổ chức và vận hành Chương trình cử nhân tài
năng ngành Luật tài chính-ngân hàng như sau:
-
Ưu
điểm của Chương trình:
+
Việc
chương trình cử nhân tài năng ngành Luật tài chính-ngân hàng được xây dựng trên
cơ sở chọn ra những môn học tài năng mang tính phục vụ chuyên sâu cho chuyên
ngành đào tạo giúp giảm áp lực đối với việc tổ chức giảng dạy (chỉ chọn những
môn học chuyên ngành và có đội ngữ giảng viên có trình độ cao và kinh nghiệm,
phương pháp giảng dạy tốt); giảm áp lực học tập cho sinh viên, giúp sinh viên
tập trung vào những môn chuyên ngành; tiết giảm được chi phí về cơ sở vật chất
(các phòng tài năng chỉ mở cửa làm việc trong thời gian có lớp học); tiết giảm
kinh phí rất nhiều so với chương trình cử nhân tài năng giai đoạn 1 và giai
đoạn 2 (thù lao giảng dạy cho giảng viên).
+
Việc
tuyển chọn sinh viên và bắt đầu tổ chức đào tạo từ học kỳ 3 (học kỳ 1 của năm
thứ 2) giúp cho việc đánh giá trình độ của sinh viên chuẩn xác hơn so với việc
dựa vào kết quả thi tuyển sinh đại học như chương trình cử nhân tài năng giai
đoạn 1 và 2. Việc đưa ra điều kiện xét tuyển bổ sung và đưa ra khỏi chương
trình sẽ tạo điều kiện tăng cao tính mở của chương trình cũng như tạo ra áp lực
đủ mạnh để sinh viên lớp tài năng cố gắng duy trì và nâng cao chất lượng học
tập.
+
Việc
trong chương trình cử nhân tài năng ngành Luật tài chính-ngân hàng có thiết kế
các lớp giảng dạy bằng tiếng Anh giúp rèn luyện kỹ năng tiếng Anh chuyên ngành
(nghe, nói, đọc, viết) để có thể làm việc trong môi trường toàn cầu.
+
Việc
chương trình có thiết kế các đợt kiến tập thực tế, tổ chức tham quan các phiên
tòa xét xử tại tòa án, đóng vai và tổ chức phiên tòa giả định và các chuyên đề
bổ sung sẽ góp phần kết nối lý luận với thực tiễn, giúp sinh viên tiếp cận với
thực tế ngay khi còn đang học. Qua đó, hình thành kỹ năng và tư duy cần thiết
cho sinh viên mà chương trình đại trà rất khó đạt được.
+
Việc
các sinh viên của Lớp tài năng đồng thời phải tham gia học tập các môn không
phải là môn tài năng và sinh hoạt tại lớp đại trà đã tạo điều kiện để sinh viên
tài năng gắn bó với lớp đại trà, giúp đỡ các bạn học kém để phát triển, làm
gương điển hình để các em học yếu kém phấn đấu.
-
Một
số hạn chế của Chương trình:
+
Việc
chương trình cử nhân tài năng chỉ xây dựng trên cơ sở một số môn học (tối thiểu
25% các môn học trong chương trình đại trà) hạn chế khả năng tiếng cận kiến
thức, phương pháp giảng dạy chất lượng cao. Hay nói khác đi, tính chất tài năng
chưa thật sự toàn diện và bao trùm.
+
Do
đối tượng tuyển chọn của Chương trình là sinh viên học xong năm thứ nhất của 4
ngành luật: Luật kinh doanh, Luật thương mại quốc tế, Luật dân sự và Luật tài
chính-ngân hàng nên việc quảng bá, gặp gỡ giới thiệu Chương trình và giải đáp
thắc mắc của các em tương đối khó khăn. Ban Chủ nhiệm Khoa phối hợp với Lãnh
đạo Phòng Đào tạo phải đến từng lớp để thông tin và giải đáp thắc mắc cho các
em. Mặt khác, mỗi chương trình đại trà của ngành luật do tính chất đặc thù của
từng ngành mà cơ cấu môn học và số tín chỉ khác nhau trong kế hoạch đào tạo ở
năm thứ nhất. Vì vậy, cần phải có kế hoạch cụ thể để các em học tích lũy hoặc
chuyển đổi môn học cho phù hợp với cấu trúc môn học và số tín chỉ của năm thứ
nhất ngành Luật tài chính-ngân hàng.
+
Việc
yêu giảng viên có trình độ cao, có phương pháp giảng dạy tiên tiến, có kinh
nghiệm trong bối cảnh nguồn nhân lực của Khoa, của Trường vẫn chưa đáp ứng đủ
các yêu cầu về số lượng và chất lượng thì đang trong quá trình hàn thiện đặt ra
áp lực không nhỏ trong quá trình vận hành Chương trình.
-
Kiến
nghị hoàn thiện việc xây dựng, tổ chức và vận hành Chương trình:
+
Cần
có sự phối kết hợp nhịp nhàng, đồng bộ hơn nữa giữa Khoa đào tạo, Phòng Đào
tạo, Phòng Kế hoạch tài chính, Phòng công tác sinh viên...trong việc tuyên
truyền, quảng bá và thực hiện Chương trình.
+
Cần
có sự chuẩn hóa trong việc xây dựng chương trình đào tạo giữa các ngành luật
theo hướng thiết kế những môn học của năm thứ nhất (chủ yếu là kiến thức cơ bản
và cơ sở ngành) mang tính tương đồng về số lượng môn học và tín chỉ.
+
Xử
lý và giải đáp kịp thời những thắc mắc của sinh viên về môn học, chương trình
đào tạo, chế độ ưu đãi...
+
Tổ
chức giới thiệu và quảng bá Chương trình cử nhân tài năng cho tân sinh viên
trong tuần sinh hoạt công dân đầu tiên để các em có thông tin và ý thức phấn
đầu trong năm học đầu tiên.
+
Tiếp
tục đa dạng hóa các hình thức kiến tập, thực tập của sinh viên, bao gồm khả
năng kiến tập và thực tập ở các địa phương khác như Hà Nộ, Đà Nẵng và kể cả
nước ngoài. Nguồn kinh phí kiến tập và thực tập bên cạnh lấy từ kinh phí chung
của Chương trình có thể kết hợp với các nguồn tài trợ hoặc sự đóng góp của
người học.
----------------------------------------------
Bài viết trích từ Kỷ yếu hội thảo 'Chất lượng đào tạo của Trường Đại học Kinh tế - Luật: 15 năm xây dựng và phát triển"